
Ulipristal...ยาคุมฉุกเฉินชนิดใหม่ที่ต่างจาก levonorgestrel
ขอขอบคุณที่มาจาก หน่อยคลังยาเภสัชมหิดล: http://goo.gl/LuZGtF
Ulipristal ในรูปเกลือ acetate เป็นยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน (emergency contraceptive) ชนิดใหม่ที่มีใช้ในบางประเทศมาระยะหนึ่งแล้ว เป็นยาในกลุ่ม selective progesterone receptor modulator รุ่นที่ 2 มีประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดฉุกเฉินสูงกว่า levonorgestrel โดยมีประสิทธิภาพในการป้องกันการตั้งครรภ์แม้รับประทานยาล่าช้าออกไปจนถึง 120 ชั่วโมงหลังการมีเพศสัมพันธ์ นี้ยามีประสิทธิภาพแม้ในช่วงที่มีระดับสูงสุดของ luteinizing hormone (LH) ซึ่งเป็นช่วงที่มีความเสี่ยงสูงต่อการตั้งครรภ์เนื่องจากเป็นช่วงที่จะเกิดการตกไข่ตามมา นอกจากนี้ยายังมีฤทธิ์ต้านการฝังตัวของไข่ที่ผสมแล้ว (antiimplantation) โดยออกฤทธิ์รบกวนการเตรียมความพร้อมของเยื่อบุมดลูก ส่วน levonorgestrel (หรือ l-norgestrel หรือ D-norgestrel) เป็น progestin (synthetic progestogen) รุ่นที่ 2 ในการใช้เป็นยาคุมฉุกเฉินจะออกฤทธิ์ชะลอหรือยับยั้งการเจริญของถุงไข่หรือการแตกของถุงไข่จึงเป็นการยับยั้งการตกไข่ หากรับประทานหลังการตกไข่หรือหลังจากเกิดระดับสูงสุดของ LH แล้วจะป้องกันการตั้งครรภ์ไม่ได้ อีกทั้ง levonorgestrel ไม่มีผลรบกวนการทำหน้าที่ของตัวอสุจิ หรือการผสมระหว่างไข่กับตัวอสุจิ หรือการเตรียมความพร้อมของเยื่อบุมดลูก ส่วนด้านประสิทธิภาพนั้น levonorgestrel มีประสิทธิภาพในการป้องกันการตั้งครรภ์ประมาณ 79% หากรับประทานภายใน 72 ชั่วโมงหลังการมีเพศสัมพันธ์ และประสิทธิภาพของลดลงเหลือประมาณ 60% หากรับประทานภายใน 72-120 ชั่วโมงหลังการมีเพศสัมพันธ์ ส่วน ulipristal acetate นั้นหากรับประทานภายใน 120 ชั่วโมงหลังการมีเพศสัมพันธ์มีประสิทธิภาพสูงกว่า levonorgestrel โดยความเสี่ยงต่อการตั้งครรภ์ (risk of pregnancy) มีเพียงครึ่งหนึ่งของการใช้ levonorgestrel ที่รับประทานภายใน 120 ชั่วโมงหลังการมีเพศสัมพันธ์เช่นเดียวกัน ในด้านความปลอดภัยไม่แตกต่างจาก levonorgestrel ไม่มีอาการข้างเคียงที่ร้ายแรง และไม่มีหลักฐานว่ายานี้ทำให้เกิดทารกพิการ (teratogenesis) หากเกิดความล้มเหลวในใช้ยากล่าวคือกรณีที่ยาไม่สามารถป้องกันการตั้งครรภ์ได้ นอกจากนี้ภาวะน้ำหนักตัวมากเกินหรือโรคอ้วนจะกระทบต่อประสิทธิภาพของยานี้น้อยกว่า levonorgestrel ส่วนขนาดยาที่แนะนำหากเป็น levonorgestrel ตามที่มีข้อแนะนำไว้ว่ารับประทานครั้งละ 0.75 มิลลิกรัม จำนวน 2 ครั้ง โดยมีระยะเวลาห่างกัน 12 ชั่วโมงนั้น เพื่อความสะดวกอาจรับประทานเพียงครั้งเดียวในขนาด 1.5 มิลลิกรัม ส่วนยา ulipristal acetate ที่วางจำหน่ายแล้วในบางประเทศนั้นทำเป็นยาเม็ดความแรง 30 มิลลิกรัม รับประทานเพียงเม็ดเดียวภายในภายใน 120 ชั่วโมงหลังการมีเพศสัมพันธ์
|